Van Gürpınar'da Bir Tarih Yok Oluyor!


Değirmendüzü Mahallesi´ne Ermeniler tarafından yapılan 40 değirmen birkaç metre aralıklarla yan yana duruyor. 2010 yılına kadar 15 tanesi faal olan değirmenler son iki yılda üretim yapamaz duruma geldi. Bazı değirmenler evlere dönüştürülürken, geri kalanlar ise yıkılmaya terk edilmiş durumda.  
Haber: Umut TARHAN - Adil HARMANCI

Mahalle sakinlerinden Şakir Yılmaz (66), yıllarca değirmenlerde çalışmış biri. Değirmenlerin nasıl kurulduğunu, işleyiş şeklini, şimdi neden üretim dışı kaldıklarını bir bir anlatıyor.

Değirmenlerin Ermenilere ait olduğunu belirten Yılmaz, şunları anlatıyor:

"Bu değirmenler Ermeniler tarafından yapılmış. O dönem Ermenilerin buraları terk etmesinden sonra köylüler bu değirmenleri sahiplenmişler. O günden beri geliyor bu durum. İsimleri bile Ermeni isimleri idi. Ermeni olaylarından sonra günümüze kadar devam eden Çılaş (40 değirmen) iki yıl öncesine kadar da vardı ve çalışıyordular. Ancak son iki yıldır kalanlar da kapandı, harabeye döndü."

Yılmaz´a göre, değirmenlerin kapanmasının en büyük nedeni 90´lı yıllarda köylerin boşaltılması oldu. Diğer bir neden ise, ailelerin giderek hazır ekmeğe yönelmeleri ve değirmenlerin çalışmasını sağlayan suyun kesilmesi.

"Bir dönem köy boşaltmalarından sonra insanlar burayı bırakıp gitti, hepsi yıkıldı bu yapıların. Hem sonra insanlar artık ekmek pişirmemeye başladı. Fırın ekmeği tüketimi artınca gelinen nokta bu oldu. Bir de değirmenler su ile çalışıyordu. Bu su Van´a verilince burada su sıkıntısı olmaya başladı."

Yaşlı köylüler için büyük bir nostaljiyi de içinde barındıran değirmenlerden bir tanesinin de restore edileceğini anlatıyor Şakir Yılmaz isimli köylü ve şunları söylüyor:

"Burada tarihi Çılaşlar yok olurken, bir tanesi bir hocamız tarafından restore edilmeye başlandı. Baba yadigarı bir geleneği yaşatmak için birini restore etmeye başladı ve yakın zamanda bu buğday öğütmeye başlayacak. İzmir´den taş getirtti. Bu eser yıkılmasın diye böyle bir girişimde bulundu."

Kaynak : Vanbulten.com