Baş ağrısı toplumda  yüzde 90’lara ulaşan oranla sık görülen şikâyetlerin başında gelir. Tüm baş ağrılarının çok büyük bir kısmını ise migren ve gerilim tipi baş ağrıları oluşturur.

   Baş ağrıları 14 ana grup ve yüzlerce alt grup olarak sınıflandırılmıştır. Doğrudan doğruya baş ağrısı tablosuyla ortaya çıkan, başka bir hastalıkla ilişkisi olmayan baş ağrıları primer(birincil) baş ağrılarıdır. Bunlar migren, gerilim tipi ve küme baş ağrılarıdır. Sekonder(ikincil) baş ağrıları ise yüzde 10 oranında görülen, nedeni belli bir hastalığa bağlı olarak, beyin damar hastalıkları, sinir sistemi hastalıkları, beyin tümörleri, göz hastalıkları, sinüzit, menenjit gibi hastalıkların seyri sırasında ortaya çıkan baş ağrılarıdır.

Migren baş ağrısı, genelde  başın tek tarafındadır, ağrı zonklayıcı özellikte, orta veya şiddetlidir. Genelde bulantı ve kusma olur, ağrı krizler (atak) halinde gelir. Ağrı 4 ila 72 saat sürer, Ağrı başlangıcında görme bozuklukları olabilir. Baş hareketleri ve fiziksel aktiviteyle ağrı artar.  ışıktan ve sesten rahatsız olma migren ağrısına eşilk eder.

Çevresel faktörler, genetik olarak yatkın kişilerde, beyinde bir aktivasyon yaratırlar. Bu aktivasyon, beyin damarlarında genişleme yapar ve kimyasal maddeler açığa çıkar. Bunlar sinirleri uyararak ağrıya neden olurlar. Migrenlilerin yakın akrabalarında migren olma olasılığı yüksektir.

Tüm migrenlilerin yüzde 10 – 15 kadarında hastalık, çocukluk çağında başlar. Her 100 çocuğun 4 ünde migren tespit edilmiştir.  Bu rakam ergenlikten sonra yüzde 10’ların üstüne çıkar. Uyku düzensizliği, uyuma güçlüğü, nedensiz kusmaları, alerjisi, araba tutması olan çocuklarda ileride migren gelişme olasılığı daha fazladır.

Yükseklik değişiklikleri, Hava kirliliği, sigara dumanı, Parlak ışık veya titreyen ışık, Yüksek ve devamlı gürültü, Parfüm kokusu, kuvvetli diğer kokular ve kimyasal maddeler, Hava durumundaki değişiklikler (basınç, sıcaklık ve nem değişikliği, lodos), mevsimsel değişiklikler (sonbahar ve ilkbahar en kötü zamanlar), açlık, öğün atlama, çok ya da az uyuma, uyku düzenindeki bozukluklar, uçak yolculukları, doğum kontrol hapları, kadınlarda hormonal değişiklikler (adet dönemi), bazı yiyecek ve içecekler (çikolata, kabuklu kuruyemiş, kırmızı şarap vb) Migreni tetikleyen faktörler arasında pek çok besin sorumlu tutulmaktadır. Ancak, her hastada migren ağrısını arttıran yiyecek farklı olabilir. Önemli olan kişinin ağrısını tetikleyen maddeyi kendisinin bulup, keşfetmesidir.

Gerilim tipi baş ağrısı ise genellikle stresten kaynaklanır, tüm başı tutar, tepede etkilidir. Başın arkasından öne yayılma gösterir çok nadir tek taraflı olabilir bulantı olabilir ama kusma görülmez. Bir hafta - 15 gün hafif-orta şiddetli ağrıyla geçer ağrı kriz şeklinde olmaz ve ağrı başlamadan önce görme bozuklukları olmaz.

Migren tedavisindeki hedef, tetik çekici faktörleri azaltmak, sinir sistemindeki hassasiyeti ve ağrı sırasında ortaya çıkan damar ve damar çevresindeki olayları baskılamaktır. Temel tedavi, koruyucu ve atak tedavisi olmak üzere ikiye ayrılır. Eğer hastanın ağrıları ayda bir iki kez görülüyorsa sadece atak sırasında tedavi önerilir. eğer bir ay içinde atak sayısı üçü, dördü geçiyorsa o zaman sadece atak sırasında değil, migren atağını önlemeye yönelik ilaçları da kullanmak gerekir. Koruyucu tedavide ilaçlar her gün alınır. Bu amaçla kalp ilaçları, depresyon ilaçları, epilepsi ilaçları kullanılmaktadır. Ağrı kesicilerin hergün alınması sakıncalıdır.

Son yıllarda baş ağrısı tedavisinde de kullanılmaya başlanan botox tedavisi , sık gelen ve kronik ağrılarda bir tedavi alternatifi olmakla birlikte çok pahalı olması nedeniyle pratikte kullanılan ve öncelikli bir tedavi değildir.

Baş ağrı sürekli ve artan şiddette ise İlk kez ağrıyla tanışan kişinin yaşı 10’un altında, 50’nin üstündeyse, Daha önce mevcut olan ağrının şiddeti, şekli değiştiyse, tedaviye cevap vermiyorsa, Baş ağrısı şimdiye kadar hayatında karşılaştığı en şiddetli ağrıysa ve ağrı bir fiziksel aktivite sırasında (ağır bir yük kaldırmak, cinsel ilişki) ortaya çıkmış ve şiddetini arttırmışsa mutlaka doktora gitmek gerekir.

Kaynak : vangazetesi