Van Gevaş İlçesi

Gevaş İlçemiz Türkiye’nin doğusunda 42 derece 40 dakika ve 44 derece 30 dakika doğu boylamları ile 37 derece 43 dakika ve 39 derece 26 dakika kuzey enlemleri arasında yer alır. Yüzölçümü 727.5 km. kare olup, deniz seviyesinden yüksekliği 1.750 metredir. İlçe Güney Doğu Torosların bir uzantısı olan Kavuşahap dağlarının en yükseği olan Artos Dağının (3650 m.) eteğinde kurulmuştur. Doğusunda Gürpınar, batısında Hizan ve Tatvan (Bitlis) İlçeleri, kuzeyinde Van Gölü, kuzeydoğusunda Edremit, güneyinde Çatak, güneybatısında da Bahçesaray ilçeleri bulunur. İl merkezine uzaklığı 40 km. dir. İlçe Merkezi ilk defa 1264 tarihinde şimdi bulunduğu yerden 20 km. uzaklıktaki Tatvan istikametindeki Yuva köyü civarında kurulmuş, buranın tenhalığı dolayısıyla 1297 yılında bugün bulunduğu, Urartuların VOSTAN, Selçukluların VESTAN dedikleri yere taşınmış ve GEVAŞ adını almıştır. Yerleşim itibariyle İlçe Merkezi Artos dağının eteğinde geniş bir araziye yayılmış, köyleri ise özellikle Daldere bölgesi dağlık bir arazi üzerine kurulmuştur.

GİDEREM VAN'A DOĞRU




Belli başlı bir akarsuyu olmayan ilçemizin Pınarbaşı Mahallesi ile İliköyü arasında bulunan araziden çıkan akarsular ile arazi sulanmaktadır. İçme suyunun büyük bir kısmı da yine bu bölgeden temin edilmektedir. Yemyeşil görünümü ve zengin bitki örtüsüyle şirin bir yapıya sahip ilçemizin iklim açısından, kışları soğuk ve sert yazlar ise sıcak ve kuraktır. Sonbahar aylarında fırtınaları meşhurdur.

EKONOMİK VE SOSYAL DURUM
Gevaş Sosyal açıdan Van’ın ileri ilçelerindendir. Geniş arazi yapısıyla gelişmeye müsaittir. Son birkaç yıl içerisinde İlçe gelişimine paralel olarak inşaat alanında bir patlama olduğu gözle görülebilir. Eski yapılara nazaran betonarme ve çok katlı evler yapılmaktadır. Yerleşimin oldukça geniş bir alana yayılması, evlerin birbirine olan uzaklığı yerel hizmetlerin sağlıklı görülmesine engel olmaktadır. Bunun temel sebebi de tarım arazilerine yakın yerleşimin tercih edilmesidir. 2007 yılı ADNKS. Projesi kapsamında İlçemiz nüfusunda geçmiş nüfus sayımına nazaran (184) çok az bir artış olduğu gözlenmektedir. Gerek İlçe Merkezi ve gerekse Köylerden büyük şehirlere yoğun bir şekilde göç yaşandığı görülmektedir. Son yıllarda ilçe merkezinde yapılmaya başlanan çok katlı ve betonarme evlerin aynısı bugün köylerimizde de yapılmaktadır. Aynı şekilde ilçe merkezde yakacak olarak kullanılan maddeler köylerimizde de kullanılmaya başlanmıştır. Ayrıca köylerimizin asfalt yol,elektrik ve şebeke suyuna kavuşmasıyla tüm elektronik eşyaların köylerde de kullanılmaya başlanmış olması sosyal açıdan gelişmeye birer örnek teşkil etmektedir.İlçemizde yapılan binaların çokluğu ile konut açısından sıkıntı yaşanmamaktadır.Bunun yanında mevcut belediye sosyal konutları yanında aşağıda dökümü gösterilen kamu kurum ve kuruluşlarına ait lojmanların varlığı da bu sorunu çözmede büyük önem arz etmektedir.

TEMEL GEÇİM KAYNAKLARI
İlçenin temel geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Yüzölçüm içerisinde % 66’lara ulaşan mera varlığı hayvancılığı bir adım öne çıkarmaktadır. İlçede toplam 4920 büyükbaş, 57.305 küçükbaş hayvan ve 4.880 adet arı kovanı bulunmaktadır. Yıllık süt üretimi yaklaşık 20.000 ton civarındadır. Bunun yanı sıra küçükbaş hayvan mevcudu süt üretiminde önemli bir potansiyel oluşturmaktadır. Yıllık yapağı üretimi yaklaşık 50–60 ton civarındadır. Son iki yıl içerisinde DAKP. Kapsamında uygulanan projeler İlçe tarımına büyük önem kazandırmıştır. İlçenin tarımsal faaliyete uygun yaklaşık 105.000 da arazisi mevcuttur. Bu arazi içerisinde önemli ölçüde yem bitkileri tarımı yapılmaktadır. Kalan alan içerisinde yeşil ve kuru fasülye gibi sebzeler ile meyve üretimi önemli yer tutmaktadır. Sebze üretimi yaklaşık 8-10 bin ton civarındadır. İlçede ayrıca önemli düzeyde arıcılık faaliyeti yapılmakta olup, 5 bin adet arılı kovan mevcuduyla yıllık 100 ton civarında bal üretimine sahip bulunmaktadır. Bununla birlikte Van Gölünde inci kefali avcılığı yapılmakta olup, yıllık yaklaşık 4-5 bin ton avlanma kapasitesine sahiptir. Tatlı sularda ise alabalık üretimi yaygınlaşmakta olup, yıllık yaklaşık 15–20 ton civarında balık üretim kapasitesine sahip bulunmaktadır. Dereağzı Mahallesinde kurulan inci kefali işleme merkezinde deneme üretimi yapılmaktadır.